وحدت امت اسلامی؛ یعنی هر مسلمانی باور کند که با مسلمان دیگر همسنگر است، فارغ از اینکه مذهب او چیست و این باور را در عمل نشان دهند.

نزاع ویرانگری که امروز به جان امت اسلامی افتاده است هر دلسوز با وجدان را متاثر و نگران می سازد و صد البته قند را در دل بدخواهان آب می کند.

این اختلاف از مرز مذاهب اسلامی هم گذر کرده و اکنون در میان آنها منتشر شده تا جایی که سنی ها همدیگر را می کشند و شیعیان به مواضع هم می تازند. و از همه غم انگیزتر اینکه تمام این ددمنشی ها به یک انگیزه برمی گردد که همه یک صدا ادعا می کنند و آن عمل به وظیفه است.

این کدام وظیفه است و از کجای کتاب سنت آمده که مسلمان وظیفه دارد مسلمان دیگر را تکفیر کند، اگر توانست او را بکشد و اگر نتوانست حداقل او را لعن کند و ... 

این مشکل نه به آیه حل می شود چرا که هر دو طرف این منازعات قرآن می خوانند و کار خود به قرآن توجیه می کنند و نه با روایت که هیچکس روایتی که دیگری می خواند قبول ندارد (یا در سند خدشه می کند و یا در دلالت)

تنها چیزی که می ماند عقل است حجتی باطنی که خدا به هر آدمی داد.

امام کاظم علیه السلام فرمود: إِنَّ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَیْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْأَئِمَّةُ ع وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ (الکافی 1/16)

که در آن از عقل به عنوان حجت باطنی یاد شده است.

اگر این جماعت که به حکم نقل به هم یورش می برند سر عقل بیایند؛ دست از این عمل به وظیفه و کوبیدن بر طبل اختلاف بردارند؛ آتش فتنه ها سرد می شود. دود و غبار که رفت چشم ها خواهد دید که جبهه ی دوست کجاست دشمن در کجا قرار دارد. آنگاه باید به سراغ نقل رفت و با آن تکلیف دشمن را روشن کرد.

و عقل غیر از علم است. چه بسیار دانشمندانی که از عقل یک عامی هم بی بهره اند و چه بسیار عقلایی که سواد خواندن و نوشتن هم ندارند, اما بفهم هستند.

فتوای عاقلانه چیزی است که امروز نقش کلیدی و حیاتی برای وحدت اسلامی دارد.

فتوای عاقلانه همان است که مقام معظم رهبری در حرمت اهانت به نمادهای اهل سنت صادر کردند:

«اهانت به نمادهای برادران اهل سنت از جمله اتهام زنی به همسر پیامبر اسلام [عایشه] حرام است. این موضوع شامل زنان همه پیامبران و به ویژه سید الانبیاء پیامبر اعظم -حضرت محمد(ص) -می شود»

یا فرمودند:

«به آن شیعه ‏اى هم که از روى نادانى و غفلت، یا گاهى از روى غرض - این را هم سراغ داریم و افرادى را هم از بین شیعیان می شناسیم که فقط مسئله ‏شان مسئله ‏ى نادانى نیست، بلکه مأموریت دارند براى اینکه ایجاد اختلاف کنند - به مقدسات اهل سنت اهانت می کند، عرض می کنم: رفتار هر دو گروه حرام شرعى است و خلاف قانونى است. (بیانات در جمع مردم استان کردستان‏ در میدان آزادى سنندج‏   22/2/1388)

فتوای عاقلانه همان است که آیت الله شیخ الشریعه اصفهانی (متوفای هشتم ربیع الاول 1339) در انقلاب 1920 عراق، علیه سلطه جنایتکارانه ی انگلیس بر عراق در قالب بیانیه ای صادر کرد:

عبارت او این است: 

ان المذاهب الاسلامیة الیوم، منحصرة فی الفرق السنیة و الامامیة و الاسماعیلیة و الزیدیة و الوهابیة و الخوارج و جمیع علما هذه المذاهب متفقون و مجمعون علی أن مع هجوم الکفار علی بلاد المسلمین و اشتغالهم بقتل رجالهم، و نهب اموالهم، و إعلاء کلمة الکفر و خذلان کلمة الاسلام و الحق.... و یجب علی کل فرد مسلم قادر أن یبذل جهده و ما فی وسعه لدفع الکفار و المسلمین..... 
ایها الاخوان المؤمنین و معاشر المسلمین، انتبهوا من نومتکم قبل أن توقظکم البنادق و المدافع
ای برادران مؤمن، ای همه مسلمانان، از خواب غفلت بیدار شوید پیش از آن که صدای تفنگها و توپخانه دشمن شما را از خواب بیدار کند.(شیخ الشریعه، ص 125)

او در این بیانیه سنی، شیعه، اسماعیلیه، زیدیه و حتی وهابیت و خوارج را جزو امت اسلامی شمرده و از آنها می خواهد در کنار یکدیگر بر علیه دشمن واحدشان یعنی انگلیس صف آرایی کنند.

و آنچه امروز بلای جان مسلمانان شده فتواهای غیر عاقلانه است که مصادیق آن بر شیعه و سنی پوشیده نیست. 

فتوای غیر عاقلانه فتوایی است که به ایجاد، دوام و گاه شعله ور تر شدن آتش این اختلاف ها کمک می کند.

نقش مذهبی های نا آشنا و کم آشنا با دین، خودسرانی که به نام دین و دفاع از ارزشها به دنبال هوسرانی خود هستند در ایجاد این غائله ها خود قصه ی پر غصه دیگری است که این نیز درمان نشود جز به ارشاد خواص و مهم تر، به عقل.