حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها در روز جمعه اول ذی القعده سال 173ق در مدینه منوره دیده به جهان گشود و در خانواده ای پرورش یافت که کانون علم و تقوا بود. آن حضرت به هنگام شهادت پدر بزرگوارشان امام کاظم علیه السلام در سال183 ده ساله بودند و برادر ارجمندشان امام رضا علیه السلام 35 سال داشتند. ده سال، تحت تربیت امام کاظم و امام رضا علیهماالسلام بودن و پس از آن حدود 17 سال کسب فیض از محضر امام رضا علیه السلام، از این بانو شخصیتی کم نظیر ساخت شخصیتی که با وجود سن کم از مقامات معنوی و درجات علمی بالایی برخوردار بود. داستان پاسخ دادن به سوالات شیعیان در نبود امام کاظم علیه السلام و تحسین فوق العاده امام، ایشان را (فرمود: پدرش به فدایش) شاهدی بر این مدعاست.